Z uwagi na zaprzysiężenie 46. prezydenta Stanów Zjednoczonych – Joe Bidena – przypomnijmy tragiczne wydarzenie z 22 listopada 1963 roku – zamach na 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego.

W 1963 roku ubiegający się o reelekcję prezydent zaczął planować swoją kampanię. Wiadome było, że niezbędne do zwycięstwa jest poparcie wschodnich stanów, dlatego przez dwa miesiące – wrzesień i październik – JFK odwiedził ich 11, by następnie pod koniec listopada udać się do Dallas.
Wielu ekspertów odradzało prezydentowi podróż, ponieważ Dallas było konserwatywnym miastem, nieprzychylnym JFK i jego partii. 

Dzień zamachu

22 listopada 1963 roku – ta data na zawsze zapisała się na kartach historii. Prezydent Kennedy ze swoją żoną Jacqueline, a także gubernatorem Teksasu Johnem Connallym i jego małżonką, rusza z lotniska w kolumnie pełnej agentów Secret Service.
Około 12.30 limuzyna przejeżdża Ross Avenue w kierunku hotelu Dealey Plaza, w którym na prezydenta czeka spotkanie. John Kennedy do hotelu nigdy nie dociera.

Na wysokości magazynu książek rozlegają się strzały. 

„Boże, zostałem trafiony” wykrzykuje prezydent, którego kula trafiła w szyję. Następnie rozlega się  przeraźliwy krzyk jego żony: „Boże, zabili mego męża… Jack!”.

John F. Kennedy zostaje natychmiast przetransportowany do szpitala Parkland Hospital. Niestety obrażenia są zbyt rozległe. Tuż po 13.00 z sali operacyjnej wychodzi doktor Kemp Clark. Oświadcza, że prezydent nie żyje.

Problem z przetransportowaniem zwłok 

Jacqueline wraz z pracownikami Białego Domu i pozostałymi członkami rodziny nalega na przewiezienie trumny do Waszyngtonu. Ze względu na obowiązujące prawo stanowe odmówiono wydania ciała prezydenta. Mimo to pracownicy Kennedy’ego za namową Jackie siłą wynoszą zwłoki z kostnicy. Ze szpitala jadą na lotnisko, na którym wsiadają na pokład samolotu lecącego w kierunku Maryland.

22 listopada 1963 roku około godziny 18.00 samolot z trumną ląduje w bazie Andrews Air Force Base, a Jacqueline wraz z bratem JFK – Robertem Kennedym – udaje się na sekcję zwłok, która wykazuje wylotowe rany szyi i głowy.

Uroczysty pogrzeb Johna F. Kennedy’ego odbywa się 25 listopada 1963 roku na Narodowym Cmentarzu w Arlington. 

Kto dopuścił się zamachu na prezydenta?

Według komisji śledczej zabójstwa dokonał były żołnierz US Mariners – Lee Harvey Oswald. Mężczyzna był pracownikiem składnicy podręczników, z której padły śmiertelne strzały.

Około 12.33 Oswald opuszcza magazyn książek i jedzie do domu. Wziąwszy stamtąd rewolwer, po 13.00 zabija policjanta, który usiłuje go zatrzymać. Po zabójstwie wyróżnia się na ulicy nienaturalnym zachowaniem. Niepokojącymi ruchami zwraca uwagę sklepikarza – Calvina Brewera. Mężczyzna śledzi Oswalda do kina Texas Theater, w którym nakazuje kasjerce zawiadomić policję. O 13.45 kino jest już otoczone przez kordon policji. Po zaciekłej walce mężczyzna zostaje aresztowany. 

Natychmiast rozpoczyna się trwające 12 godzin przesłuchanie Oswalda, prócz policjantów na sali obecni są agenci FBI. Mężczyzna nie przyznaje się do winy. Zaprzecza udziału w zamachu. Zeznaje, że w momencie, w którym padły strzały, jadł obiad w stołówce znajdującej się na parterze budynku. Twierdzi, że popiera prezydenta i planował na niego głosować w zbliżających się wyborach. Odmawia badania wariografem i żąda kontaktu z obrońcą. 

O 19.00 zostaje uznany winnym zabójstwa napotkanego policjanta – J.D Tippita.

Następnego dnia po 13.00 policja obciąża Oswalda drugim zarzutem – zabójstwem Johna F. Kennedy’ego.

Tuż po północy (24 listopada 1963 roku) odbywa się konferencja prasowa z oskarżonym. Policja informuje prasę, że koło południa mężczyzna zostanie przetransportowany do aresztu powiatowego.

Zabójstwo Oswalda

24 listopada koło godziny 11.20 skuty zabójca w asyście trzech policjantów zmierza do samochodu. Z tłumu dziennikarzy wychodzi Jack Ruby – amerykański gangster, właściciel popularnego klubu nocnego w Dallas – i oddaje strzał. Kula trafia w brzuch Oswalda, który traci przytomność. Zostaje przewieziony do tego samego szpitala, co jego ofiara dwa dni wcześniej. Oswald umiera 24 listopada 1963 roku o godzinie 13.10, równo 48 godzin po śmierci prezydenta.

Jack Ruby zeznaje, że zabił w odwecie za śmierć Kennedy’ego. 

14 marca 1964 sąd skazuje Rubiego na karę śmierci, która nigdy nie została wykonana, ponieważ mężczyzna w 1967 umiera w więzieniu na nowotwór złośliwy.

Kontrowersje

Według przeprowadzonych w latach 80. badań ponad 80% Amerykanów nie wierzyło w przedstawioną wersję wydarzeń.

Ile padło strzałów?

Najczęściej w debacie publicznej pojawiał się temat ilości wystrzelonych kul. Ekspertom nigdy nie udało się zająć w tej kwestii wspólnego stanowiska. Część twierdziła, że padło pięć strzałów z ręki trzech różnych snajperów, strzelających z trzech różnych pozycji. Inni uważali, że w odstępie kilkunastu sekund padły trzy strzały z odległości nie większej niż 60 metrów. Policja natomiast orzekła, że strzały oddano w odstępie 5-6 sekund, co zdaniem wielu, zważywszy na model broni, z której strzelał zamachowiec, jest niemożliwe. 

Komisja śledcza zajmująca się sprawą zamachu na prezydenta przesłuchała 178 świadków. 49 z nich zeznało, że strzały padły tylko z magazynu książek. 68 twierdziło, że prócz składnicy strzały oddano także z drugiej strony. Teorię dwóch strzelców potwierdza także amatorski film z miejsca zdarzenia, na którym widać strzał padający z przodu. Mimo przesłanek komisja przyjęła wersję mniej licznej grupy, uznając, że zamachowiec był jeden i strzelał z magazynu książek.

Co się stało z głównymi dowodami w sprawie?

Kolejną sprawą budzącą kontrowersje są znikające dowody w sprawie. W niewyjaśnionych okolicznościach zniknął stenogram i protokół przesłuchania Oswalda. Po zamachu służby masowo konfiskowały wszelkie nagrania i zdjęcia wykonane podczas zamachu.

Znikający świadkowie

Wiele osób kwestionowało decyzję o zabiciu Oswalda i śmierć Jacka Rubiego. Twierdzą, że zostali oni zamordowani w celu zapewnienia milczenia kluczowych świadków. Należy zauważyć, że od 1963 zostało zabitych kilkanaście innych osób związanych z wydarzeniami z dnia śmierci prezydenta.

Babushka Lady

Kobieta w bladożółtym płaszczu i w chuście na głowie przypomina starszą rosyjską babcię. W związku z tym jest nazywana Babushką Lady. Na nagraniach z zamachu można dostrzec, że stała najbliżej drogi, którą przejeżdżała kolumna z prezydentem. Godny uwagi jest fakt, że trzymała w dłoniach sprzęt przypominający kamerę. Nagranie z tak bliska najpewniej rozwiałoby wszelkie wątpliwości. Materiał nigdy nie ujrzał światła dziennego.
Zastanawiający jest także fakt, że zamach nie zrobił na kobiecie żadnego wrażenia. Gdy oddawano strzały w kierunku prezydenta, ta stała nieruchomo, przyglądając się sytuacji, po czym spokojnym krokiem opuściła miejsce zamachu.
W ostatnich chwilach nagrania kobieta odsłoniła chustkę. W związku z tym służby mogły oszacować jej wiek na około 40 lat, a także określić kolor włosów jako rudy. Mimo licznych próśb FBI kobieta nie zgłosiła się do służb ani nie została przez nikogo rozpoznana. 

Po siedmiu latach z FBI skontaktowała się Beverly Oliver, która twierdziła, że to ona jest Babushką Lady. Jednak jej opowieść nie była spójna z dotychczasowymi ustaleniami śledczych. Kobieta nie miała pożądanej kamery. Nie była także w stanie podać jej modelu. Za zabranie sprzętu oskarżyła agenta Regisa Kennedy’ego, który w momencie zamachu był ponad 800 kilometrów od miejsca zdarzenia.

Godnym uwagi jest fakt, że Olivier dwa tygodnie przed zamachem odwiedziła klub Jacka Rubiego. Kobieta zeznawała, że Ruby przedstawił ją pewnemu mężczyźnie, mówiąc: „Beverly, poznaj Lee Harveya Oswalda z CIA”.

Podsumowując, niewątpliwie sprawa zamachu na Johna F. Kennedy’ego do dziś wzbudza kontrowersje. Z pewnością w sprawie pozostało wiele niewyjaśnionych wątków. Czy uda się je poznać w 2029, gdy odtajniona zostanie większość akt? Czy Lee Harvey Oswald jest jedynym winnym zabójstwa prezydenta?  

Źródła: histmag, Wikipedia, RP, WP